Επί του παρόντος, το Μαρόκο διαθέτει σχεδόν 40 φαρμακευτικά εργοστάσια, 50 χονδρεμπόρους και περισσότερα από 11.000 φαρμακεία. Οι συμμετέχοντες στα κανάλια πωλήσεων ναρκωτικών περιλαμβάνουν φαρμακευτικά εργοστάσια, χονδρέμπορους, φαρμακεία, νοσοκομεία και κλινικές. Μεταξύ αυτών, το 20% των φαρμάκων πωλούνται απευθείας μέσω καναλιών άμεσων πωλήσεων, δηλαδή, φαρμακευτικά εργοστάσια και φαρμακεία, νοσοκομεία και κλινικές που ολοκληρώνουν άμεσα συναλλαγές. Επιπλέον, το 80% των ναρκωτικών πωλούνται μέσω των 50 χονδρεμπόρων.
Το 2013, η μαροκινή φαρμακευτική βιομηχανία απασχολούσε 10.000 άμεσα και σχεδόν 40.000 έμμεσα, με αξία παραγωγής περίπου 11 δισεκατομμύρια AED και κατανάλωση περίπου 400 εκατομμυρίων μπουκαλιών. Μεταξύ αυτών, το 70% της κατανάλωσης παράγεται από τοπικά φαρμακευτικά εργοστάσια και το υπόλοιπο 30% εισάγεται κυρίως από την Ευρώπη, ιδίως τη Γαλλία.
1. Πρότυπα ποιότητας
Η μαροκινή φαρμακευτική βιομηχανία υιοθετεί ένα διεθνές πρότυπο ποιοτικό σύστημα. Το Τμήμα Φαρμακευτικής και Φαρμακευτικής του Υπουργείου Υγείας του Μαρόκου είναι υπεύθυνο για την επίβλεψη της φαρμακευτικής βιομηχανίας. Η Motorola υιοθετεί κυρίως τις ορθές πρακτικές παρασκευής (GMP) που διατυπώθηκαν από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων και την Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ. Ως εκ τούτου, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας απαριθμεί τη μαροκινή φαρμακευτική βιομηχανία ως ευρωπαϊκό χώρο.
Επιπλέον, ακόμη και αν τα ναρκωτικά εισέλθουν στην τοπική μαροκινή αγορά με τη μορφή δειγμάτων ή δωρεών, πρέπει ακόμη να λάβουν άδεια κυκλοφορίας (AMM) από το κυβερνητικό τμήμα διαχείρισης. Αυτή η διαδικασία είναι περίπλοκη και χρονοβόρα.
2. Σύστημα τιμών φαρμάκων
Το μαροκινό σύστημα τιμολόγησης ναρκωτικών δημιουργήθηκε τη δεκαετία του 1960 και το Υπουργείο Υγείας καθορίζει τις τιμές των ναρκωτικών. Το Υπουργείο Υγείας του Μαρόκου καθορίζει την τιμή τέτοιων φαρμάκων που παράγονται από το φαρμακευτικό εργοστάσιο σε σχέση με παρόμοια φάρμακα στο Μαρόκο και σε άλλες χώρες. Εκείνη την εποχή, ο νόμος όριζε ότι ο λόγος διανομής της τελικής τιμής των φαρμάκων (χωρίς ΦΠΑ) είχε ως εξής: 60% για φαρμακευτικά εργοστάσια, 10% για χονδρεμπόρους και 30% για φαρμακεία. Επιπλέον, η τιμή των γενόσημων φαρμάκων που παράγονται για πρώτη φορά είναι 30% χαμηλότερη από εκείνη των πατενταρισμένων φαρμάκων τους, και οι τιμές τέτοιων γενόσημων φαρμάκων που παράγονται από άλλες φαρμακευτικές εταιρείες θα μειωθούν διαδοχικά.
Ωστόσο, η έλλειψη διαφάνειας στο σύστημα τιμολόγησης οδήγησε σε αύξηση των τιμών των ναρκωτικών στο Μαρόκο. Μετά το 2010, η κυβέρνηση σταδιακά αναμόρφωσε το σύστημα τιμολόγησης ναρκωτικών για να αυξήσει τη διαφάνεια και να μειώσει τις τιμές των ναρκωτικών. Από το 2011, η κυβέρνηση έχει μειώσει τις τιμές των ναρκωτικών σε μεγάλη κλίμακα τέσσερις φορές, με περισσότερα από 2.000 ναρκωτικά. Μεταξύ αυτών, η μείωση της τιμής τον Ιούνιο του 2014 αφορούσε 1.578 ναρκωτικά. Η μείωση των τιμών είχε ως αποτέλεσμα την πρώτη πτώση των πωλήσεων φαρμάκων που πωλήθηκαν μέσω φαρμακείων σε 15 χρόνια, κατά 2,7% σε 8,7 δισεκατομμύρια AED.
3. Κανονισμοί για τις επενδύσεις και την εγκατάσταση εργοστασίων
Ο Μαροκινός νόμος περί φαρμάκων και φαρμάκων (νόμος αριθ. 17-04) ορίζει ότι η ίδρυση φαρμακευτικών εταιρειών στο Μαρόκο απαιτεί την έγκριση του Υπουργείου Υγείας και του Εθνικού Συμβουλίου Φαρμακοποιών και την έγκριση της κυβερνητικής γραμματείας.
Η κυβέρνηση του Μαρόκου δεν έχει ειδικές προτιμησιακές πολιτικές για ξένους επενδυτές να ιδρύουν φαρμακευτικά εργοστάσια στο Μαρόκο, αλλά μπορούν να απολαμβάνουν καθολικές προτιμησιακές πολιτικές. Ο «επενδυτικός νόμος» (νόμος αριθ. 18-95) που εκδόθηκε το 1995 ορίζει διάφορες προτιμησιακές φορολογικές πολιτικές για την ενθάρρυνση και προώθηση των επενδύσεων. Σύμφωνα με τις διατάξεις του Ταμείου Προώθησης Επενδύσεων που θεσπίζεται από το νόμο, για επενδυτικά έργα με επένδυση άνω των 200 εκατομμυρίων dirham και δημιουργώντας 250 θέσεις εργασίας, το κράτος θα παρέχει επιδοτήσεις και προτιμησιακές πολιτικές για την αγορά γης, την κατασκευή υποδομών και εκπαίδευση προσωπικού. Έως 20%, 5% και 20%. Τον Δεκέμβριο του 2014, η Διυπουργική Επιτροπή Επενδύσεων της Μαροκινής Κυβέρνησης ανακοίνωσε ότι θα μειώσει το προτιμησιακό όριο από 200 εκατομμύρια σε 100 εκατομμύρια dirham.
Σύμφωνα με την ανάλυση του Κέντρου Εμπορίου Εμπορίου Κίνας-Αφρικής, παρόλο που το 30% της μαροκινής αγοράς φαρμακευτικών προϊόντων πρέπει να βασίζεται στις εισαγωγές, τα πρότυπα ποιότητας της φαρμακευτικής βιομηχανίας που απαριθμούνται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ως η ευρωπαϊκή περιοχή καταλαμβάνονται κυρίως από την Ευρώπη. Οι κινεζικές εταιρείες που θέλουν να ανοίξουν τη μαροκινή αγορά φαρμάκων και ιατρικού εξοπλισμού πρέπει να ελέγξουν πολλές πτυχές, όπως το σύστημα δημοσιότητας και το σύστημα ποιότητας.
