(Afrika söwda gözleg merkezi) Marokko garaşsyz bolanyndan bäri Afrikada awtoulag pudagyny ösdürmäge bagyşlanan az sanly ýurtlaryň birine öwrüldi. 2014-nji ýylda awtoulag pudagy ilkinji gezek fosfat pudagyndan öňe geçip, ýurduň iň uly eksport öndürýän pudagyna öwrüldi.
1. Marokkanyň awtoulag pudagynyň ösüş taryhy
1) Başlangyç etap
Marokko garaşsyz bolanyndan bäri, Günorta Afrikadan we beýleki awtoulag patyşalyklaryndan başga Afrikada awtoulag pudagyny ösdürmäge bagyşlanan az sanly ýurtlaryň birine öwrüldi.
1959-njy ýylda Italiýanyň “Fiat” awtoulag toparynyň kömegi bilen Marokko Marokko awtoulag önümçilik kompaniýasyny (SOMACA) döretdi. Zawod, esasan, ýyllyk iň ýokary öndürijilik kuwwaty 30 000 awtoulag bolan Simca we Fiat marka awtoulaglaryny ýygnamak üçin ulanylýar.
2003-nji ýylda SOMACA-nyň iş şertleriniň ýaramazdygyny göz öňünde tutup, Marokko hökümeti “Fiat Group” bilen şertnamanyň möhletini uzaltmagy karar etdi we kompaniýadaky 38% paýyny Fransiýanyň Renault toparyna satdy. 2005-nji ýylda “Renault Group” Marokkanyň awtoulag öndürýän kompaniýasynyň ähli paýnamalaryny “Fiat Group” -dan satyn aldy we bu toparyň arzan awtoulag markasy “Dacia Logan” -ny ýygnamak üçin kompaniýany ulandy. Yearylda 30 000 ulag öndürmegi meýilleşdirýär, ýarysy ozewro zonasyna we Eastakyn Gündogara eksport edilýär. Logan awtoulaglary çaltlyk bilen Marokkanyň iň köp satylan awtoulag markasyna öwrüldi.
2) Çalt ösüş etaby
2007-nji ýylda Marokkanyň awtoulag pudagy çalt ösüş tapgyryna gadam basdy. Şu ýyl Marokkanyň hökümeti we Renault topary, takmynan 600 million ýewro maýa goýum bilen Marokkanyň Tangier şäherinde awtoulag zawodyny gurmak barada şertnama baglaşdy, ýyllyk 400,000 awtoulag öndürilip, 90% eksport ediler. .
2012-nji ýylda “Renault Tangier” zawody resmi taýdan işe girizildi, esasan Renault markasy arzan bahaly awtoulaglary öndürdi we derrew Afrikada we Arap sebitinde iň uly awtoulag ýygnamak zawody boldy.
2013-nji ýylda “Renault Tangier” zawodynyň ikinji tapgyry resmi taýdan ulanylmaga berildi we ýyllyk önümçilik kuwwaty 340,000-den 400,000 ulaga çenli ýokarlandy.
2014-nji ýylda “Renault Tangier” zawody we SOMACA saklaýan kärhanasy, lokalizasiýa derejesi 45% bolan 227,000 awtoulag öndürdi we şu ýyl 55% -e ýetmegi meýilleşdirýär. Mundan başga-da, “Renault Tanger” awtoulag gurnama zawodynyň döredilmegi we ösdürilmegi, töwerekdäki awtoulag akymlarynyň ösmegine itergi berdi. Zawodyň töwereginde 20-den gowrak awtoulag zawodlary bar, şol sanda Denso Co., Ltd., fransuz möhürleme enjamlaryny öndüriji Snop we Fransiýanyň Waleo, Fransiýa awtoulag aýna öndürijisi Saint Gobain, Japaneseaponiýanyň howpsuzlyk kemeri we howpsuzlyk howa ýassygy öndüriji Takata we Amerikan awtoulaglary. elektron ulgam öndürijisi Visteon we beýlekiler.
Fransiýanyň “Peugeot-Citroen” topary 2015-nji ýylyň iýun aýynda Marokkoda 557 million ýewro maýa goýup, ýyllyk 200 000 awtoulag öndürýän awtoulag gurnama zawodyny gurjakdygyny mälim etdi. Esasan Afrikanyň we Eastakyn Gündogaryň adaty bazarlaryna eksport etmek üçin Peugeot 301 ýaly arzan awtoulaglary öndürer. 2019-njy ýylda önümçilige başlar.
3) Awtoulag pudagy Marokkanyň iň uly eksport pudagyna öwrüldi
2009-njy ýyldan 2014-nji ýyla çenli Marokkanyň awtoulag senagatynyň ýyllyk eksport gymmaty 12 milliard dirhemden 40 milliard dirhama çenli ýokarlandy we Marokkanyň umumy eksportundaky paýy hem 10,6% -den 20.1% -e çenli ýokarlandy.
Motosiklleriň eksporta niýetlenen bazarlaryndaky maglumatlar derňewi 2007-nji ýyldan 2013-nji ýyla çenli motosiklleriň eksport maksatly bazarlarynyň Europeanewropa ýurtlarynyň 31-sinde ýokary derejede jemlenendigini görkezýär, olaryň 93% -i Fransiýa, Ispaniýa, Italiýa we Angliýa. degişlilikde 35%, 7% we 4,72%. Mundan başga-da, Afrika yklymy bazaryň bir bölegini eýeleýär, Müsür we Tunis degişlilikde 2,5% we 1,2%.
2014-nji ýylda ilkinji gezek fosfat pudagyndan öňe geçdi we Marokkanyň awtoulag senagaty Marokkanyň iň uly eksport girdeji pudagyna öwrüldi. Marokkanyň senagat we söwda ministri Alami 2015-nji ýylyň noýabr aýynda Marokkanyň awtoulag senagatynyň eksport mukdarynyň 2020-nji ýylda 100 milliard dirhama ýetmegine garaşylýandygyny aýtdy.
Awtoulag pudagynyň çalt ösmegi Marokkanyň eksport önümleriniň bäsdeşlige ukyplylygyny belli bir derejede ýokarlandyrdy we şol bir wagtyň özünde Marokkanyň daşary söwdasynyň uzak möhletli defisitiniň ýagdaýyny gowulaşdyrdy. Awtoulag pudagyndan eksportyň netijesinde 2015-nji ýylyň birinji ýarymynda Marokkanyň ikinji uly söwda hyzmatdaşy bolan Fransiýa bilen ilkinji gezek 198 million ýewro ýetip, söwda balansy boldy.
Marokkanyň awtoulag kabel senagatynyň hemişe Marokkanyň awtoulag pudagynda iň uly pudak bolup durýandygy habar berildi. Häzirki wagtda bu pudak 70-den gowrak kompaniýa ýygnady we 2014-nji ýylda 17,3 milliard dirhem eksport etdi. Şeýle-de bolsa, “Renault Tangier” gurnama zawody 2012-nji ýylda işe girizilende, Marokkanyň ulag eksporty 2010-njy ýylda Dh1.2 milliarddan Dh19-a çenli ýokarlandy. 2014-nji ýylda 5 milliard, ýyllyk ösüş depgini 52% -den gowrak bolup, öňki reýtingden ýokarydy. Kabel pudagynyň eksporty.
2. Marokkanyň içerki awtoulag bazary
Ilatyň sany az bolansoň, Marokkodaky içerki awtoulag bazary birneme az. 2007-nji ýyldan 2014-nji ýyla çenli içerki awtoulag satuwy diňe 100,000 bilen 130,000 aralygynda boldy. Motosikl import edijiler birleşiginiň maglumatlaryna görä, motosiklleriň satuw mukdary 2014-nji ýylda 1,09% artdy we täze awtoulaglaryň satuw mukdary 122,000-e ýetdi, emma 2012-nji ýylda bellenen 130,000 rekorddan pesdi. Şolaryň arasynda Renault-yň arzanlygy awtoulag markasy Dacia iň köp satyjydyr. Her markanyň satuw maglumatlary aşakdakylar: “Dacia” 33,737 awtoulag satdy, 11 göterim ösüş; “Renault” -yň satuwy 11475, 31% peseldi; “Ford” -yň satuwy 11,194, 8,63 göterim ýokarlandy; “Fiat” -yň satuwy 10,074 awtoulag, 33% ýokarlandy; Peugeot satuwy 8,901, 8,15% aşaklady; “Citroen” 7,21 göterim ösüş bilen 5,382 awtoulag satdy; “Toyota” 34 göterim ýokarlap, 5138 awtoulag satdy.
3. Marokkanyň awtoulag pudagy daşary ýurt maýa goýumlaryny özüne çekýär
2010-njy ýyldan 2013-nji ýyla çenli motosikl pudagy tarapyndan çekilen göni daşary ýurt maýa goýumlary 660 million dirhemden 2,4 milliard dirhama çenli ep-esli ýokarlandy we senagat pudagy tarapyndan çekilýän göni daşary ýurt maýa goýumlarynyň paýy 19.2% -den 45,3% -e çenli ýokarlandy. Şolaryň arasynda, 2012-nji ýylda, “Renault Tangier” zawodynyň gurluşygy sebäpli, şol ýyl özüne çekilen göni daşary ýurt maýa goýumlary 3,7 milliard dirhem derejesine ýetdi.
Fransiýa Marokkanyň göni daşary ýurt maýa goýumlarynyň iň uly çeşmesidir. “Renault Tangier” awtoulag zawodynyň döredilmegi bilen Marokko kem-kemden fransuz kompaniýalary üçin daşary ýurt önümçilik bazasyna öwrüldi. Bu tendensiýa, Peugeot-Citroen-iň motosikldäki önümçilik bazasy 2019-njy ýylda tamamlanandan soň has aýdyň bolar.
4. Marokkanyň awtoulag pudagynyň ösüş artykmaçlyklary
Soňky ýyllarda Marokkanyň awtoulag senagaty senagat ösüşiniň hereketlendirijilerine öwrüldi. Häzirki wagtda Tangier (43%), Casablanca (39%) we Kenitra (7%) ýaly üç esasy merkezde 200-den gowrak kompaniýa bar. Iň ýokary geografiki ýerleşişinden, durnukly syýasy ýagdaýdan we işçi güýjüniň pesliginden başga-da, onuň çalt ösmeginiň aşakdaky sebäpleri bar:
1. Marokko Europeanewropa Bileleşigi, Arap ýurtlary, ABŞ we Türkiýe bilen erkin söwda şertnamalaryna gol çekdi we Marokkanyň awtoulag senagaty hem ýokardaky ýurtlara nyrhsyz eksport edip biler.
Fransuz awtoulag öndürijileri “Renault” we “Peugeot-Citroen” ýokardaky artykmaçlyklary görüp, Marokkony Europeanewropa Bileleşigine we Arap ýurtlaryna eksport etmek üçin arzan awtoulag öndürmek bazasyna öwürdi. Mundan başga-da, awtoulag gurnama zawodynyň döredilmegi, ýokarky bölek kompaniýalaryny Marokkoda maýa goýmaga we zawodlar gurmaga itergi berer we şeýlelik bilen ähli awtoulag senagatynyň ösmegine itergi berer.
2. Açyk ösüş meýilnamasyny düzüň.
2014-nji ýylda Marokko ýokary goşulan gymmaty, uzyn senagat zynjyry, güýçli hereketlendirijilik ukyby we iş çözgüdi sebäpli awtoulag pudagy Marokko üçin esasy pudaga öwrülen çaltlaşdyrylan senagat ösüş meýilnamasyny teklip etdi. Meýilnama laýyklykda, 2020-nji ýyla çenli Marokkanyň awtoulag senagatynyň önümçilik kuwwaty häzirki 400,000-den 800,000-e çenli, lokalizasiýa derejesi 20% -den 65% -e çenli ýokarlanar we iş ýerleriniň sany 90,000-den 170,000-e çenli artar.
3. Belli bir salgytlary we maliýe subsidiýalaryny beriň.
Hökümet tarapyndan döredilen awtoulag şäherinde (her biri Tangierde we Kenitrada) ilkinji 5 ýylda kärhana girdeji salgydy boşadylýar we geljek 20 ýylda salgyt stawkasy 8,75% bolýar. Korporatiw girdeji salgydynyň umumy mukdary 30%. Mundan başga-da, Marokko hökümeti Marokko maýa goýýan käbir awtoulag zapas şaýlaryny öndürijilere, şol sanda kabel, awtoulag interýerleri, metal möhürleme we saklaýyş batareýalarynyň dört esasy pudagyndaky 11 kiçi pudagy öz içine alýan subsidiýalary berýär we bu 11 pudaga ilkinji maýa goýumdyr. -3 kompaniýa iň ýokary maýa goýumynyň 30% subsidiýasyny alyp biler.
Aboveokardaky subsidiýalardan başga-da, Marokko hökümeti Hasan II gaznasyny we Senagat we maýa goýumlaryny ösdürmek gaznasyny maýa goýumlaryny höweslendirmek üçin ulanýar.
4. Maliýe guramalary mundan beýläk awtoulag pudagynyň ösüşine goldaw berer.
2015-nji ýylyň iýul aýynda Marokkanyň Daşary Söwda Banky (BMCE) we BCP Banky, Attijariwafa Bank, Marokkanyň Senagat we Söwda ministrligi we Marokkanyň Awtoulag senagaty we söwda birleşigi (Amika) bilen şertnama gol çekdi. awtoulag pudagynyň ösüş strategiýasy. Üç bank, awtoulag pudagyna walýuta maliýeleşdiriş hyzmatlaryny berer, kömekçi potratçylaryň hasaplaryny ýygnamagy çaltlaşdyrar we maýa goýum we okuw subsidiýalary üçin maliýeleşdiriş hyzmatlaryny berer.
5. Marokko hökümeti awtoulag pudagynda zehinleriň taýýarlanmagyny güýçlendirýär.
Patyşa Muhammet VI 2015-nji ýylda tagtda oturmak güni eden çykyşynda awtoulag pudagynda hünär okuw jaýlarynyň ösüşiniň mundan beýläk-de ösdürilmelidigini aýtdy. Häzirki wagtda awtoulag pudagynyň jemlenen Tangier, Casa we Kennethra şäherlerinde dört awtoulag pudagy zehinlerini taýýarlaýyş edarasy (IFMIA) döredildi. 2010-njy ýyldan 2015-nji ýyla çenli 1500 dolandyryjy, 7000 inersener, 29,000 tehnik we 32,500 operator ýaly 70,000 zehin taýýarlandy. Mundan başga-da, hökümet işgärleri taýýarlamaga hem subsidiýa berýär. Annualyllyk okuw subsidiýasy dolandyryş işgärleri üçin 30 000 dirhem, tehniki işgärler üçin 30 000 dirhem, operatorlar üçin 15 000 dirhem. Her bir adam ýokardaky subsidiýalardan jemi 3 ýyl peýdalanyp biler.
Afrika Söwda Gözleg Merkeziniň seljermesine görä, häzirki wagtda awtoulag pudagy Marokko hökümetiniň "Çaltlaşdyrylan Senagat Ösüş Meýilnamasynda" esasy meýilleşdiriş we ösüş pudagydyr. Soňky ýyllarda daşary söwda artykmaçlygy şertnamalary, anyk ösüş meýilnamalary, amatly syýasatlar, maliýe guramalarynyň goldawy we köp sanly awtoulag zehinleri ýaly dürli artykmaçlyklar awtoulag pudagyny ýurduň iň uly eksport girdeji pudagyna öwürmäge kömek etdi. Häzirki wagtda Marokkanyň awtoulag pudagyna maýa goýumlary esasan awtoulag ýygnamagyna esaslanýar we awtoulag gurnama zawodlarynyň döredilmegi ýokary akymly kompaniýalary Marokko maýa goýmaga itergi berer we şeýlelik bilen ähli awtoulag pudagy zynjyrynyň ösmegine itergi berer.
Günorta Afrika awtoulag bölekleriniň dileri katalogy
Keniýa awtoulag bölekleriniň dileri katalogy
